بحران کم آبی بویین زهرا و در کشور هر روز پر رنگتر میشود و هر روز به تعداد شهر های که روزهای خشک را تجربه میکنند افزوده میشود و خانواده های بیشتر طعم بیآبی و جیره بندی را میچشند این تازه شروع این بحران است.
سیاست غلط در کنار تغییرات آب و هوای، کاهش آبهای زیر زمینی، مصرف بیرویه آب در بخش صنعت و کشاورزی و چاه غیر مجاز همه و همه دست به دست هم دادند تا روزهای خشک بی آب بیشتر از قبل شود.
شاید روزی برسد که حسرت امروز را بیشتر بخوریم که چرا علاج کار قبل از وقوع نکردیم، هر چند شاید امروز هم خیلی دیر شده باشد …
نگاهی به جغرافیای شهرستان
شهرستان بوئین زهرا در فاصله 55 کیلومتری جنوب قزوین در منطقه درای بربر به مساحت 5526 کیلومتر مربع واقع شده است. همچنین، میانگین ارتفاع شهرستان بوئین زهرا از سطح دریا حدود 1500 متر است
مساحت شهرستان 5796 کیلومتر مربع است و تعداد روستاهای شهرستان 594 است که شامل 6 بخش دشتابی، شال، رامند، مرکزی، آبگرام و اوگ تقسیم میشد و شهرهای آن مهم بوئین زهرا، شال، دانسفهان، آبگرام و اوج هستند. بخش بزرگی از دشت خزر در مرزهای شهرستان است و سرچشمههای آبی و خاکی بسیار مهم است
آبخوان دشت قزوین و رودخانه های خررود، ابهررود و عرب حاجی از منابع مهم آب شهرستان هستند. فعالیت های کشاورزی و دامداری از فعالیت های اصلی منطقه میباشد.
بویین زهرا خشک میشود…
بحران کم آبی بویین زهرا و نقش چاه غیر مجاز در مصرف آب زیرزمینی
دشت بویین زهرا یکی از مناطق کشاورزی مهم در استان قزوین است که با بحران کم آبی مواجه شده است. افزایش تقاضا برای آب کشاورزی و کمبود منابع آبی منجر به استفاده ناپایدار از منابع آب زیرزمینی شده است. چاههای غیر مجاز به عنوان یک عامل اصلی در مصرف غیربهینه آب زیرزمینی در این منطقه محسوب میشوند.
دشت بویین زهرا با دارا بودن خاک حاصلخیز و اقلیم مناسب، از دیرباز به عنوان یکی از نخستین مراکز کشاورزی در ایران شناخته شده است. اما اخیراً، بحران کم آبی در این دشت به یکی از چالشهای اساسی برای کشاورزی تبدیل شده است.
علل بحران کم آبی بویین زهرا
بحران کم آبی بویین زهرا ناشی از تقاضای روزافزون آب برای کشاورزی، شهرنشینی و صنعت است. کمبود منابع آبی به همراه با کاهش بارشها در سالهای اخیر باعث کاهش سطح آب زیرزمینی و کاهش عمق آبخوانها شده است.
نقش چاههای غیر مجاز در مصرف آب زیرزمینی:
یکی از عوامل اصلی کمآبی بویین زهرا استفاده ناپایدار از منابع آب زیرزمینی از طریق چاههای غیر مجاز است. این چاهها بدون مجوز رسمی احداث میشوند و معمولاً به صورت غیربهینه و بیرویه مصرف میشوند. این مسئله منجر به کاهش سریع سطح آب زیرزمینی و کمبود آب برای کشاورزی و مصارف آبی دیگر میشود.
لزوم پلمپ کردن چاههای غیر مجاز:
برای مدیریت پایدار منابع آب زیرزمینی در دشت بویین زهرا، لازم است که از چاههای غیر مجاز و غیربهینه استفادهای جلوگیری شود. اقدام به پلمپکردن چاههای غیر مجاز میتواند به حفظ سطح آب زیرزمینی و بهبود کمبود آب در این منطقه کمک کند. به علاوه، تنظیم مصرف آب و کنترل دقیق و تعادلی از طریق پمپکردن میتواند کشاورزان را به مصرف مسئولانه و بهینه آب تشویق کند.
پلمپ 75 حلقه چاه غیر مجاز در بویین زهرا
راهکارهای مدیریتی:
از جمله راهکارهای مدیریتی برای مقابله با بحران کم آبی بویین زهرا، به شرح ذیل است
- نظارت دقیقتر بر احداث و استفاده از چاهها
- افزایش آگاهی مردم و کشاورزان در مورد مدیریت پایدار آب
- ترویج فناوریها و روشهای آبیاری پیشرفته
ترویج فناوریهای آبیاری پیشرفته نیز از اقدامات مهم در کاهش کمآبی است. از جمله این فناوریها میتوان به آبیاری قطرهای، آبیاری مکانیزه، و آبیاری زیرسطحی اشاره کرد. استفاده از این روشها، علاوه بر کاهش مصرف آب، باعث افزایش بهرهوری کشاورزی و کاهش هدررفت آب نیز میشود.
لازم به ذکر است که همه این اقدامات باید همراه با آگاهیبخشی به مردم و کشاورزان درباره اهمیت مدیریت پایدار آب و ارتقاء فرهنگ محیط زیستی صورت گیرد. آموزش مردم در زمینه مصرف آب هوشمندانه، استفاده از تکنولوژیهای بهینه آبیاری، و ترویج عادات زیست محیطی مسئولانه میتواند به حفظ منابع آبی در دشت بویین زهرا و سایر مناطق کمآب محروم کشور کمک کند.
در نتیجه، برای مقابله با بحران کم آبی بویین زهرا و حفظ منابع آبی، لازم است تا راهکارهای مدیریتی و اجرایی به کار گرفته شود. همچنین، توجه به نقش چاههای غیر مجاز و کنترل مناسب مصرف آب زیرزمینی میتواند نقطه عطفی در مدیریت پایدار آب این منطقه محسوب شود که زمینه ساز تأمین آب مورد نیاز کشاورزی و جامعه محلی و حفظ منابع آبی خواهد شد
عوارض برداشت بی رویه آب
برداشت بی رویه آب های زیرزمینی چه پیامد های در کوتاه مدت و بلند خواهد داشت
برداشت بیرویه آبهای زیرزمینی یکی از مسائل مهم و نگرانکننده در مدیریت منابع آبی است که پیامدهای جدی در کوتاه و بلند مدت برای محیط زیست و جامعه دارد. این پیامدها شامل موارد زیر میشود:
پیامدهای در کوتاه مدت:
- کاهش سطح آب زیرزمینی: برداشت بیرویه و بیبرنامه آب زیرزمینی منجر به کاهش سطح آبهای زیرزمینی میشود. این امر باعث کمبود آب در چاهها، چاهابادها و منابع آبی مهم دیگر میشود.
- کاهش سطح آبخوانها: افزایش برداشت آب زیرزمینی موجب کاهش سطح آبخوانها و حتی فروپاشی بعضی از آنها میشود که به تغییرات ژئومورفولوژیکی و تخریب زیرساختها منجر میشود.
- کاهش جریان رودخانهها: برداشت غیربهینه آب زیرزمینی میتواند جریان رودخانهها را کاهش داده و حتی در مواردی منجر به خشک شدن رودخانهها شود که تأثیر مخرب بر زیستمحیطی و تعادل اکوسیستمهای آبی را به هم میزند.
- نفوذ آبهای شور به آبخوانها: برداشت زیاد آب زیرزمینی ممکن است منجر به نفوذ آبهای شور از مناطق همجوار به آبخوانها شود که موجب کاهش کیفیت آب و کاهش قابلیت استفاده از آب زیرزمینی میشود.
پیامدهای در بلند مدت:
- فرونشست زمین: کاهش سطح آبخوانها ممکن است باعث فرونشست زمین شود که به عنوان یک مشکل جدی مهندسی ژئوتکنیک شناخته میشود و میتواند خطرهای جدی برای ساختمانها و زیرساختها ایجاد کند.
- کاهش باروری خاک: کاهش سطح آبهای زیرزمینی ممکن است باعث کاهش باروری خاک در مناطق کشاورزی شود و تولید محصولات کشاورزی را تحت تأثیر قرار دهد.
- تغییرات اقلیمی: برداشت بیرویه آبهای زیرزمینی میتواند باعث افزایش گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی شود که تأثیرات بلندمدت بر زندگی در سطح جهان را دارد.
- کاهش تنوع زیستی: کمبود آب و کاهش منابع آبی باعث کاهش تنوع زیستی و انقراض برخی از گونهها میشود که تعادل اکوسیستمها را به خطر میاندازد.
با توجه به اهمیت منابع آبی و نقش حیاتی آنها در حفظ زندگی، لازم است که مسئولان و جامعه به طور جدی از مدیریت پایدار و بهینه منابع آبی حمایت کنند تا پیامدهای ناخواسته از برداشت بیرویه آبهای زیرزمینی کاهش یابد.
این یک هشدار است!! تنش کم آبی در بویین زهرا را جدی بگیرید
براساس آمار بارش سالانه در کشور بویین زهرا تبدیل به خشکترین شهر ایران خواهد شد
نمودار کاهش بارش نسبت به ۵۴سال گذشته، مصرف بیرویه آب و خشک شدن سفره زیر زمینی در پی برداشت غیر مجاز برای کاشت محصولات غیر استراتژیک مانند هندوانه نوید روزهای خشک را میدهد
بر اساس گزارش هفتگی دفتر اطلاعات و دادههای آب کشور، استانهای قم، سمنان، قزوین، آذربایجان شرقی، البرز و تهران بیشترین کاهش بارش را نسبت به متوسط درازمدت (۵۴ ساله) را دارند.
مصرف آب برای کاشت هندوانه
برای برداشت هر کیلو هندوانه 450 لیتر آب نیاز است با توجه به سطح زیر کشت این محصول در جالیزهای شهرستان بنابر گزارش معاون زراعت وزیر جهاد کشاورزی 1370 هزار هکتار میباشد در هر هکتار 45 تن هنداونه برداشت میشود
یک کیلو هندونه: 450 لیتر آب
10کیلو هندوانه: 4500 لیتر آب
100 کیلو هندوانه: 45000 لیتر آب
1000 کیلو هندوانه:450000 لیتر آب
یک هکتار هندوانه (45000kg): 20250000 لیتر آب
1370000 هکتار هندوانه: 2774250000000000000 لیتر آب
سیاستهای غلط در حوزه مصرف آب، چه کسی مسئول سو مدیریت هاست
نکته: سود هنگفت هنداونه نسبت به سایر محصولات است که به جیب عدهی خاص سرازیر میشود، اما به چه قیمتی؟؟
معاونت بهبود تولیدات گیاهی جهادکشاورزی خراسان رضوی اعلام کرد که در سال قبل، کشاورزان استان از هر هکتار اراضی خربزه حدود 120 میلیون تومان درآمد ناخالص کسب کردند. اگر همین مساحت زمین به کشت ذرت دامی اختصاص مییافت و به طورثال هشت تن ذرت کشت میشد، تقریباً 16 میلیون تومان درآمد ایجاد میشد
سد بالاخانلو بویین زهرا را نجات میدهد؟
کاشت هندوانه را متوقف کنید
سود کاشت هندوانه در جیب کشاورزان خاص،کم آبی هدیهی مردم
نتیجه گیری
کاشت هندوانه شاید برای عدهای از کشاورزان خاص که از رانت های انتخاباتی بهره میبرند سودآور باشد اما در ادامه زیان های وحشتناکی را متوجه بویین زهرا خواهد کرد
خسرانی غیر قابل جبران، این هشدار را جدی بگیرید
پیامدهای برداشت غیر مجاز از ذخایر آبی در منطقه به جز تخریب زیست بوم، از بین رفتن پوشش گیاهی، افزایش تنش های کم آبی، فرو نشست زمین و خشک شدن رودخانه میتواند از نظر اقتصادی نیز مردم بویین زهرا را تحت تاثیر قرار بدهد
مهاجرت صنایع، نابود شدن کشاورزی بخش کوچکی از تبعات سوؤ مدیریت در بخش منابع آبی شهرستان است
بحران کم آبی بویین زهرا تعبات سنگیم تری در آینده نزدیک خواهد داشت
فعالیت در انتخابات نباید مجوزی برای غارت آبهای زیر زمینی صادر کند.
جای حیرت دارد که چگونه ممکن است نمایندهی که سوگند وفاداری به کشور و مردم اش را یاد کرده است،آشکارا و صرفا به جهت جلب حمایت عدهای خاص در انتخابات چنین مجوز های را صادر میکنند
آیا از خشم مردم نمیترسید، از روزی که نسبت به این فعالیت های خلاف قانون اساسی آگاه شوند و شما را در جایگاه واقعی خودتان قرار دهند
امضا رنگی را متوقف کنید و به فکر آبادانی وطن و سرزمین مان باشید
ما اجازه نخواهیم داد آینده فرزندانمان فدای قدرت طلبی شما شود
اگر امروز به خاطر منافع کوچک خود سکوت کنیم فردا ناچار هستیم تاوان سختری را بپردازیم،
چه پاسخی به آیندگان بدهیم
the writer: abbas heydari